Herken jij de vogels in je tuin of weet je niet wat het verschil is tussen een koolmees en een pimpelmees? Een kleine gratis cursus vogel spotten, zodat het nog leuker word om deze mooie diertjes te bekijken. Leuk om samen met je kinderen te kijken en hen wat te leren over onze natuur. Handig wanneer je mee wilt doen met de Nationale vogeltelling. In dit artikel de meest voorkomende soorten met een afbeelding en belangrijkste kenmerken.

De mus

De huismus is een dik klein vogeltje, ze leven graag in groepen. De huismus is bruin en op de rug bruin gestreept, ze hebben korte stompe snaveltjes. Het mannetje heeft een zwarte borst en een grijs petje op, de vrouwtjes zijn wat egaler van kleur. Huismussen leven vaak in de buurt van mensen, bij huizen, in tuinen, bij terrassen en op het strand, omdat daar altijd wel iets eetbaars te vinden is. Ze eten voornamelijk zaden, maar soms ook insecten. Ze zijn soms aardig brutaal en komen dicht in de buurt. Ze nestelen graag in kieren en gaten in gebouwen of onder scheven dakpannen.

De heggemus is net wat groter dan de huismus. Hij is wat donker grijsbruin van kleur. Hij onderscheid zich verder door zijn dunne zwarte snaveltje. Een heggemus is wat bescheidener, maar het beestje heeft een prachtig helder gezang. Zoals zijn naam al doet vermoeden leeft hij in heggen, maar hij neemt ook genoegen met een dichte heester of struik.

Hoe klinkt het geluid van een heggemus? Klik hier.

De meesjes

Er zijn verschillende soorten mezen, zoals de koolmees, pimpelmees, staartmees, matkopmees en glanskopmees. De koolmees en pimpelmees worden hiervan het meest gesignaleerd in onze tuinen en zorgen ook voor de meeste verwarring. Hoewel ze heel verschillend zijn, hebben ze ook een aantal overeenkomsten, zoals de opvallende kleurcombinatie van geel en blauw.

De koolmees is met zijn 14 cm. de grootste soort onder de mezen. De mannetjes vogels dragen op hun opvallend gele borst een zwarte “stropdas”. De vrouwtjes hebben geen lange zwarte streep, maar meer een soort sjaaltje. De koolmees heeft een zwart/ blauwe staart en kop, daarop een witte wang vlek en de vleugels zijn groen/ blauw met wit. Met zijn spitse snaveltje zoekt hij naar rupsen, insecten en zaden. Het is een brutaal vogeltje dat veel drukte maakt en acrobatische toeren uithaalt om het lekkerste eten te kunnen pakken. Ze zijn dol op vetbollen en pinda’s.

De pimpelmees is met zijn 11 cm wat kleiner en heeft een wit kopje met een blauw petje en een zwarte streep bij de ogen. Onder zijn snavel heeft de pimpelmees wel een donkere vlek die soms uitmondt in een dunne zwarte streep op de buik, maar zeker geen “stropdas” of “sjaal” zoals de koolmees. De pimpelmees oogt wat ronder en heeft een korter staartje, wel heeft hij hetzelfde opvallend gele buikje en een blauw verenkleed. Van oorsprong is het een bosvogeltje, maar hij heeft zich aangepast en voelt zich nu ook prima thuis in de tuin. Ze halen prachtige stunts uit om voedsel te zoeken en hangen zelfs ondersteboven aan het dunste twijgje. Met een nestkastje, een pindaslinger en een vetbol in je tuin heb je veel kans deze vogeltjes te kunnen bewonderen.
De Pimpelmees eet verder insecten, bladluis, larve, rupsen maar ook zaden zoals van de berk.

Hoe klinkt het geluid van een pimpelmees?Klik hier.

De matkopmees is een klein vogeltje van ongeveer 11 cm. Ze hebben een zwarte kop met witte wangen en zijn verder verschillende tinten grijs van kleur. Op de armpennen hebben ze vaak een lichte baan. Deze vogeltjes zal je in de tuin niet vaak zien, hij leeft liever in vochtige bossen, waar hij zijn holletje maakt in zacht verrot hout.

De glanskopmees lijkt erg veel op de matkopmees, het meest opvallende uiterlijke verschil is de glans op de zwarte kop en het ontbreken van de lichte baan op de vleugels. Ook glanskopmezen nestelen in boomholen, maar ook in nestkastjes. Ze leven graag in tuinen, bossen en duinen.

De staartmees is ongeveer 14 cm groot, een bol vogeltje met een erg lange staart. De staartmees heeft een wit kopje met opvallende zwarte strepen boven de oogjes. Officieel is de staartmees een aparte familie en horen dus niet helemaal in dit rijtje thuis, al doet de naam en ook veel kenmerken dat wel vermoeden. De staartmees is een sociaal vogeltje, je ziet ze altijd in groepjes. Ze eten voornamelijk insecten, maar ook zaden en in de winter komen ze graag naar tuinen waarin vetbollen hangen. Ze zoeken graag beschutting in dichte of stekelige struiken.

Het roodborstje

Het roodborstje is misschien wel het gemakkelijkste herkennen van allemaal, met zijn opvallend oranje rode borst. Het buikje is wit grijs van kleur, verder is het vogeltje bruin en ongeveer 14 cm groot. Ze eten insecten en bessen en zijn vaak te vinden in tuinen, parken en bossen. Een roodborstje leeft meestal alleen. Ze zijn niet zo schuw, wanneer je geen onverwachte bewegingen maakt, blijven ze vaak gewoon zitten.

Hoe klinkt het geluid van een roodborstje? Klik hier 

Het winterkoninkje.

Het winterkoninkje is een piepklein vogeltje, hij is ongeveer 9 cm groot en weegt maar 12 gram. Een zandbruin bol lijfje met een opvallend opwippend staartje. Hij heeft een witte streep boven zijn ogen en wat wit in de staart. Hij eet voornamelijk insecten en zaden, hij is snel en erg actief.

Hoe klinkt het geluid van een winterkoninkje? Klik hier 

De vink

De vink heeft een blauw grijze kop met oranje bruine wangvlekken, de vleugels zijn zwart met twee opvallende witte strepen, ook de staartveren zijn zwart met een witte rand. Het mannetje heeft een bruine rug, een lichtere roze bruine buik en wat groen bij de stuit. Een vrouwtje is minder opvallend gekleurd, ze hebben een grijs bruin buikje en de rug is donkerder bruin groen.

Hoe klinkt het geluid van een vink? Klik hier

De merel

De merel is een veel geziene gast in de Nederlandse tuinen en is ongeveer 25 cm groot. Het mannetje is helemaal zwart met een geel oranje snavel en een cirkel rond de ogen. Het vrouwtje heeft een bruin verenkleed en de snavel is bruin geel. De merel huppelt graag over het gras om met zijn spitse snavel te zoeken naar regenwormen en insecten. Verder eet de merel ook slakken en fruit.

Hoe klinkt het geluid van een merel? Klik hier. 

De spreeuw

De spreeuw is met zijn 22 cm iets kleiner dan de merel heeft een kortere staart en spitse driehoekige vleugels. De spreeuw veranderd van uiterlijk tijdens verschillende seizoenen. In de winter heeft deze vogel een zwart verenkleed met een paars groene gloed en witte spikkels.  In het voorjaar tijdens het broedseizoen zijn ze zwart met een mooie paarse blauwe en groene gloed. Gedurende de zomer zijn ze valer van kleur een beetje onopvallend bruin met witte spikkels. De snavel is donkerbruin, maar verkleurd tijdens het broedseizoen geel. De spreeuw eet wormen insecten, zaden en vruchten. Een spreeuw heeft natuurlijk zijn eigen kenmerkende geluid, maar is ook een goede imitator. Ze imiteren andere vogels, maar ook geluiden uit de omgeving, zoals een mobieltje of de trein.

Hoe klinkt het geluid van een spreeuw? Klik hier. 

De kauw

De kauw hoort bij de familie van kraaiachtigen en is daarvan met zijn 36 cm een van de kleinste. De kauw is een zwarte vogel met een grijs vlak achter op de kop en hals en rond het oog een lichte groen grijze ring. Ze eten insecten, slakken spinnen, maar ook granen, zaden eieren en fruit.

De zwarte kraai hoort tot dezelfde familie maar is groter, ongeveer 52 cm en zij zijn helemaal zwart met soms een wat groene glans over het verenpak.

De raaf is de grootste uit deze familie met 65 cm, hij heeft een wat meer gekromde snavel en in verhouding een grotere kop en een breed uitgewaaierde staart.

En dan is er nog de roek, dezelfde grote als de kraai, oogt wat slanker. Met naar beneden gebogen slanke zwarte snavel. Herkenbaar bij de oudere vogels de witte kale snavelbasis. Nog een verschil met de kraai zijn veren aan de bovenkant van de poten.

Op mijn wandelingen en in onze tuin heb ik verschillende vogels gefotografeerd, eens kijken of we aan de hand van deze korte cursus ze kunnen herkennen.

De eerste foto is gemakkelijk dat is het erg herkenbare pimpelmeesje met zijn blauwe petje. En ook nummer twee is duidelijk: de merel met de rand rond de ogen.